ممکن است در برخی موارد این امر به دلیل کوتاهی پیمانکار در فرآیند ساخت بتن یا بتن‌ریزی ساختمان باشد، اما در بسیاری از موارد ترک‌خوردگی‌های ساختمان اهمیت زیادی ندارند و خللی به استحکام ساختمان وارد نمی‌کنند. در هر صورت جلوگیری از این ترک خوردن اهمیت بالایی دارد.
یکی از دغدغه‌های مهم پیمانکاران و صاحبان پروژه، ترک‌خوردگی بتن است. در واقع وجود ترک‌خوردگی‌ها در دیوار و سقف می‌تواند نشانه‌ای از بی‌کیفیت بودن آن ساختمان باشد. اما دلیل بسیاری به جزء کیفیت پایین اجرای سازه وجود دارد که می‌تواند موجب ترک‌خوردگی بتن شود.
در این مقاله از اسنپ ساختمان می‌خواهیم نکات کلیدی و روش‌های مهم جلوگیری از ترک‌خوردگی بتن در پروژه‌های ساختمانی را با شما در میان بگذاریم.
چرا باید برای جلوگیری از ترک‌خوردگی بتن اقدام کنیم؟
گرچه ممکن است در برخی موارد این امر به دلیل کوتاهی پیمانکار در فرآیند ساخت بتن یا بتن‌ریزی ساختمان باشد، اما در بسیاری از موارد ترک‌خوردگی‌های ساختمان اهمیت زیادی ندارند و خللی به استحکام ساختمان وارد نمی‌کنند. در هر صورت جلوگیری از این ترک خوردن اهمیت بالایی دارد چرا که:
1.بتن کم حرارت
در سازه‌های بتنی، گرمای حاصل از فرآیند هیدراتاسیون به کندی از بین می‌رود و همين امر موجب می‌شود تا در توده‌هایی بتن با افزایش دما، ترک‌خوردگی‌های حرارتی ایجاد شود که در این زمینه توصیه می‌شود به جای سیمان معمولی پرتلند از سیمان کم حرارت استفاده شود که تولید حرارت بسیار کندی دارد. به این ترتیب دمای داخل توده بتنی کنترل می‌شود و از ترک‌خوردگی جلوگیری به عمل می‌آید.
مطلب پیشنهادی : ملات ترمیمی بتن و کاربرد آن
2.پیش سرمایش بتن
استفاده از سنگدانه‌های خوب باکیفیت و هم چنین به کار بردن ماسه‌های با سنگدانه‌های درشت می‌تواند جلوی ترک‌خوردگی بتن را بگیرد. دمیدن هوا در بخش‌های داخلی مصالح یا شستن آن‌ها با آب سرد می‌تواند موجب پیش سرمایش بتن شود. هم چنین با استفاده از آب خنک در ساخت بتن نیز می‌توان به ایجاد پیش سرمایش بتن کمک کرد.
با رعایت مواردی که در این بخش گفته شد، گرمای ناشی از فرآیند هیدراسیون در بتن متعادل می‌شود و از ترک‌خوردگی حرارتی بتن پیشگیری می‌شود.
3.پس سرمایش یا خنک کردن بتن
برای اینکه بعد از بتن‌ریزی، بتن خنک شود، لوله‌هایی با قطر خارجی 25 میلیمتر و طول 250 متر، روی آن قرار می‌دهند. این لوله‌ها بهم متصل و در ارتباط هستند و فاصله بین آن‌ها 50 سانتی تا 2 متر است که به طور افقی نصب می‌شوند.
آب سرد در این لوله‌ها بلافاصله بعد از بتن‌ریزی با سرعتی معادل با 0.6 جریان می‌یابد و تا زمانی ادامه دارد تا قسمت اصلی و مورد نظر بتن از نظر دمایی کاهش یابد.
4.کاهش درصد سیمان
میزان سیمان به کار رفته در بتن تاثیر بسیاری روی گرمای تولید شده در فرآیند هیدراسیون دارد. سیمان بیشتر می‌تواند این میزان گرما را افزایش دهد. استاندارد خاصی برای کاهش درصد سیمان وجود ندارد.
به طور کلی اگر سیمان استفاده شده در قسمت خارجی را X در نظر بگیرید، طبق گفته مهندسین باید سیمان قسمت داخلی 20 درصد کاهش یابد که می‌شود 0.8X. این روش می‌تواند به جلوگیری از ترک‌خوردگی بتن کمک کند.
5.استفاده اتصالات انقباضی
استفاده از اتصالات انقباضی برای شرایطی که قرار است بتن‌ریزی دو دیوار و یا دو قسمت سازه به صورت همزمان ایجاد شود، بسیار حائز اهمیت می‌باشد. این امر می‌تواند از انقباض بتن به دلیل تغییرات دما جلوگیری کند. اگر به موازات محور از اتصالات انقباضی استفاده کنید، بتن در مقابل انقباضات ناشی از تغییر وضعیت مقاومت می‌کند. به این ترتیب پیمانکاران و مهندسین می‌توانند قسمت‌های مختلف یک سازه را به راحتی و بدون ترک‌خوردگی بتن بهم وصل کنند.
6.فاصله زمانی بین بالابرهای بتنی
برای سازه‌های انبوه و بزرگ از بتن‌ریزی به صورت بالابر و آسانسوری استفاده می‌کنند. این انتقال بتن به صورت پیوسته می‌تواند انقباض بتن را شدت ببخشد و در نهایت ترک‌خوردگی بتن به وجود می‌آید.
راه حل این موضوع این است که بین مراحل بتن‌ریزی 3 یا 4 روز فاصله ایجاد شود.
7.کاهش ارتفاع آسانسور برای بتن‌ریزی
توصیه می‌شود ارتفاع بالابر و یا آسانسور بتن بیش از 1.5 متر نباشد، چراکه در غیر این صورت انقباض در سازه بتنی ایجاد می‌شود و نتیجه این امر هم ترک‌خوردگی بتن است. به این منظور توصیه می‌شود مراحل بتن‌ریزی در ارتفاع، در چند مرحله انجام شود. هم چنین بهتر است برای هر کدام از بالابرهای خود یک حداکثر ارتفاعی را مشخص کنید.
کلام آخر
به طور کلی جلوگیری از ترک‌خوردگی بتن به وسیله روش‌های بالا نیاز به مهندس ناظر دارد، اما در برخی موارد خود پیمانکار نیز می‌تواند این روش‌ها را پیاده‌سازی کند. این راهکارها برای سازه‌های بزرگ و حجیم و هم چنین برای سازه‌های کوچک‌تر و پروژه‌های مسکونی کاربرد دارد.
